Arabuluculuk, hukuki uyuşmazlıkların hızlı ve etkin bir şekilde çözümlenmesi için önemli bir araçtır. Ancak, dava açıldıktan sonra arabuluculuk şartının yerine getirilmesi, dava sürecinde önemli değişikliklere yol açabilir. Bu yazıda, arabuluculuk dava şartının sonradan tamamlanmasının hukuki süreç üzerindeki etkilerini inceleyeceğiz ve bu konudaki en güncel bilgileri paylaşacağız.
1. Arabuluculuk Dava Şartı Nedir?
Arabuluculuk dava şartı, belirli hukuki uyuşmazlıklarda tarafların dava açmadan önce arabulucuya başvurmalarını zorunlu kılan bir düzenlemedir. Bu şart, hukuki uyuşmazlıkların dava yoluna gitmeden önce çözüme kavuşturulmasını amaçlar. Özellikle iş davaları, ticari davalar ve tüketici davaları gibi uyuşmazlık türlerinde, arabuluculuk dava şartı olarak düzenlenmiştir. Arabuluculuk süreci başarılı bir şekilde tamamlanmazsa, taraflar dava açma hakkını elde ederler.
2. Arabuluculuk Sürecinin Hukuki Çerçevesi
Türkiye’de arabuluculuk süreci, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanun, arabuluculuk sürecinin nasıl işleyeceğini, tarafların hak ve yükümlülüklerini, arabulucunun yetkilerini ve süreç sonunda elde edilen anlaşmanın hukuki bağlayıcılığını belirler. Ayrıca, arabuluculuk sürecinin başlatılması, devam ettirilmesi ve sonuçlandırılmasıyla ilgili ayrıntılar da bu kanunda yer alır.
3. Dava Açıldıktan Sonra Arabuluculuk
3.1. Dava Açılmadan Önce Arabuluculuk Zorunluluğu
Bazı hukuki uyuşmazlıklar için, arabulucuya başvurulmadan dava açılması mümkün değildir. Bu tür davalarda, arabuluculuk süreci zorunlu dava şartı olarak kabul edilir. Tarafların, arabulucuya başvurmadan doğrudan dava açması durumunda, dava şartının yerine getirilmediği gerekçesiyle dava reddedilebilir.
3.2. Arabuluculuk Şartının Sonradan Tamamlanması
Bazı durumlarda, dava açıldıktan sonra arabuluculuk şartının sonradan tamamlanması mümkündür. Mahkemeler, taraflara arabuluculuk sürecine başvurulması için ek süre tanıyabilir veya dava şartının tamamlanmasını talep edebilir. Bu durumda, arabuluculuk süreci tamamlandıktan sonra davaya devam edilmesi mümkün hale gelir.
4. Arabuluculuk Sürecinin Başlatılması ve Tamamlanması
4.1. Arabuluculuk Sürecinin Adımları
Arabuluculuk süreci, tarafların ortak bir çözüm bulmak amacıyla arabulucu eşliğinde görüşmeler yaptığı bir süreçtir. Sürecin başlaması için taraflardan birinin arabulucuya başvurması yeterlidir. Arabulucu, taraflar arasında uzlaşma sağlanması için çeşitli yöntemler kullanır ve tarafların anlaşmaya varmasını sağlamaya çalışır.
4.2. Arabuluculuk Sonrası Dava Süreci
Arabuluculuk sürecinin başarılı bir şekilde tamamlanması durumunda, taraflar arasında imzalanan anlaşma belgesi, mahkemede dava açılmasına gerek kalmadan, bağlayıcı bir karar olarak kabul edilir. Ancak, anlaşma sağlanamaması durumunda, taraflar dava açma hakkına sahip olurlar ve dava süreci başlatılabilir.
5. Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi Kararları Işığında Arabuluculuk
5.1. Yargıtay Kararları
Yargıtay, arabuluculuk dava şartının sonradan tamamlanmasıyla ilgili önemli kararlar vermiştir. Bu kararlar, arabuluculuk sürecinin hukuki geçerliliği ve dava süreci üzerindeki etkilerini netleştirmektedir. Özellikle arabuluculuk şartının yerine getirilmemesi durumunda, davanın reddedilmesi gerektiği yönünde birçok karar bulunmaktadır.
5.2. Bölge Adliye Mahkemesi Kararları
Bölge adliye mahkemeleri de arabuluculuk süreciyle ilgili çeşitli kararlar vermektedir. Bu kararlar, arabuluculuk sürecinin nasıl işletilmesi gerektiği ve dava süreci üzerindeki etkilerini ayrıntılı olarak ele almaktadır. Bu kararlar, hukukçular ve taraflar için yol gösterici niteliktedir.
6. Arabuluculuk ve Dava Süreci: Sıkça Sorulan Sorular
Arabuluculuk süreciyle ilgili sıkça sorulan sorular, bu sürecin nasıl işlediği, arabuluculuk dava şartının yerine getirilmemesi durumunda ne olacağı, ve arabuluculuk sürecinin tamamlanmasının dava süreci üzerindeki etkileri gibi konuları kapsamaktadır. Bu bölümde, bu sorulara yanıtlar vererek okuyucuların konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmalarını sağlayacağız.
Yazının Sonucu
Arabuluculuk dava şartı, hukuk sistemimizde önemli bir yer tutmaktadır. Bu şart, hukuki uyuşmazlıkların çözümünde hızlı ve etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak, dava açıldıktan sonra arabuluculuk şartının tamamlanması, dava sürecinde çeşitli hukuki sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle, tarafların arabuluculuk sürecini doğru bir şekilde takip etmeleri ve hukuki danışmanlık almaları büyük önem taşımaktadır.
Eğer arabuluculuk süreciyle ilgili daha fazla bilgi almak veya hukuki destek talep etmek isterseniz, profesyonel bir avukattan yardım almanızı tavsiye ederiz.
Örnek Yargıtay Kararı 1
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2021/844 sayılı kararında, bir ticari dava konusu olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurmanın zorunlu olduğu belirtilmiştir. Davacılar, arabulucuya başvurmadan dava açmış ve dava açıldıktan sonra arabuluculuk başvurusu yapmıştır. Ancak mahkeme, dava açıldıktan sonra yapılan arabuluculuk başvurusunun dava şartı yerine geçmeyeceğine karar vermiştir. Bölge Adliye Mahkemesi de bu kararı onaylamış, Yargıtay ise bu kararı yerinde bularak onamıştır. Sonuç olarak, dava açılmadan önce arabuluculuk başvurusu yapılması gerektiği, aksi halde davanın usulden reddedileceği hükme bağlanmıştır.
Örnek Yargıtay Kararı 2
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2021/844 sayılı kararında, arabuluculuk sürecinin dava şartı olarak belirlenen durumlarda, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması gerektiği vurgulanmıştır. Davacı taraf, arabuluculuk başvurusunu dava açtıktan sonra yapmıştır, ancak mahkeme bu başvurunun dava şartını yerine getirmediğine karar vermiştir. Mahkemeye göre, dava açılmadan önce arabuluculuk sürecinin tamamlanması zorunludur ve bu sürecin tamamlanmaması durumunda dava şartı yokluğu nedeniyle dava usulden reddedilecektir. Yargıtay, bölge adliye mahkemesinin bu kararı onamasını yerinde bulmuş ve kararı onamıştır.
